¹مسعود قربان پور؛ ²رحیم پیغان؛ ³مینا اهنگرز اده؛ ⁴مریم میربخش

¹گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهوازـ ایران

²گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهوازـ ایران

³سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، پژوهشکده آبزی پروری جنوب کشور، اهوازـ ایران

⁴سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، پژوهشکده میگوی کشور، بوشهرـ ایران

با وجود رشد فزاینده آبزی پروری و تامین پروتئین مورد نیاز بشر، خسارات اقتصادی ناشی از بیماری ها چالش بزرگ پیش روی توسعه آبزی پروری بوده است. باکتری های از جمله پاتوژن های بیماریزای جدی آبزی پروری ماهیان دریایی در قفس می باشد. در اثر تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین گزارش بیماری ناشی از انواع گونه های باکتری در آبزیان پرورشی افزایش داشته است. بیماری ناشی از آلودگی با باکتری های خانواده ویبریوناسه به عنوان عفونت فرصت طلب شناخته شده است و به عنوان فلور نرما ل اکوسیستم های دریایی ارتباط نزدیکی با میزبان داشته باشد و اگرسیستم دفاعی میزبان در اثر استرس های محیطی دچار نقص شود این میکروفلور طبیعی بصورت یک پاتوژن فرصت طلب درمی آید. بیماری ویبریوزیس و پاستورلا دو بیماری های شایع در پرورش ماهیان دریایی است که در ماهیان دریایی مناطق گرم و با شوری بالا به ترتیب توسط گونه های مختلفی از باکتری جنس ویبریو (Vibrio sp.) در قالب خوشه هاروی و فتو باکتریوم دامسلا بروز پیدا می کند و از موانع اصلی پرورش ماهیان دریایی بویژه در سیستم پرورش در قفس محسوب می شوند(Ransangan, et, al. 2012) (Sharma et al, 2012). مطالعات آزمایشگاهی ارتباط افزایش درجه حرارت را با بروز بیماریهای ناشی از باکتری های خانواده ویبریوناسه نشان می دهد بطوریکه در منابع بسیاری فاکتور خطر اصلی در بروز و شیوع این دو بیماری درجه حرارت بالا می دانند(Albert and Ransangan, 2013 ) و برای پیشگیری از بروز آنها، ضمن مطالعه اپیدمیولوژیک و تعیین فراوانی فصلی و ارتباط آن با فاکتور های فیزیکی و شیمیایی آب به منظور حذف زمان های بحرانی، تولید واکسن سویه های بیماریزا را بر درمان آنتی بیوتیکی مقدم دانسته و به دلیل مشکلات مقاومت آنتی بیوتیکی و عوارض زیست محیطی ناشی از مصرف آن بر اکوسیستم دریا مطالعه تولید واکسن را ضرورت توسعه پرورش ماهی در قفس می دانند(Bellos et al, 2015 ). مطالعه فروانی باکتری خانواده ویبریوناسه و تعیین الگوی فصلی جدایه های مختلف از مزارع پرورش در قفس و استخر در استان های جنوبی کشور در طی یک سال از تابستان 1395 به صورت نمونه گیری فصلی و در موارد خاص( بروز تلفات در صورت تماس مزرعه دار) از ماهیان با علایم نامتعارف و تعدادی نیز به ظاهر سالم بر اساس روش متداول جداسازی باکتری، توسط نگارنده انجام گردیده است. نتیجه این فعالیت جداسازی بیش از 134 جدایه مختلف جنس ویبریو از طریق شناسایی بیوشیمایی و ملکولی از ماهی باس آسیایی دریایی پرورشی به عنوان گونه غالب پرورشی در وزن های مختلف و در فصول مختلف سال از میان بیش از 200 جدایه مختلف باکتری( گرم منفی و گرم مثبت ) بوده است که بیانگر اهمیت باکتریهای ویبریو در بروز تلفات مزارع می باشد. همچنین از میان باکتریهای جنس ویبریو به دلیل گرمایش جهانی نقش ویبریو هاروی در سال های اخیر در بروز بیماری ویبریوزیس بسیار مشخص شده است که در این مطالعه نیز 43 جدایه ویبریو هاروی از طریق شناسایی بیوشیمایی و ملکولی جدا سازی شده است.

گرمایش جهانی؛ بیماری ویبریوزیس؛ پرورش ماهی در قفس ماهی؛ باس دریایی آسیایی؛ و ویبریو