¹سیامک بهزادی ؛ ²علی سالارپوری؛ ³غلامعلی اکبرزاده؛ ¹محمد مومنی 2؛ ⁴محمد درویشی؛ ⁵محمد صدیق مرتضوی؛ ⁶لیلی محبی 3

¹کارشناس بیولوژی و ارزیابی ذخایر

²موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور

³موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان آموزش و ترویج کشاورزی

⁴کارشناس پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان

⁵عضور هیات علمی، موسسه علوم شیلاتی کشور ، رئیس موسسه اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان، سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی

⁶پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان

آمار صید میگوهای تجاری استان نشان‌دهنده کاهش برداشت میگوهای تجاری به‌خصوص میگوهای موزی در حوضه صیدگاه-های شرق استان می‌باشد، بررسی منابع نشان می‌دهد این صید‌گاه‌ها در چند سال گذشته، بیشترین میزان صید را به خود اختصاص داده‌اند. تاکنون فرضیات متعددی به‌عنوان عوامل کاهش ذخایرمیگو در استان ارائه‌شده است، اما تاکنون مطالعه مدونی که منتج به یافته‌های علمی بر اساس نتایج تحقیقاتی باشد در این خصوص صورت نپذیرفته است. به‌منظور بررسی علل کاهش صید میگو به مطالعه ارزیابی تأثیر پارامترهای اقلیمی بر صید بیست‌ساله میگوهای تجاری استان هرمزگان با استفاده از آزمون مؤلفه‌های اصلی در نرم‌افزار اس پی اس اس نسخه 18 بر روی‌داده‌های نرمال پرداخته شد. امروزه از روش‏های آماری چند متغیره به شکل گسترده‌ای در مطالعات زیست‏محیطی استفاده می‌شود. این روش‌ها در حقیقت قادرند ضمن توصیف کمی از ویژگی‏های داده‏های موجود، اطلاعاتی در مورد روابط بین متغیرهای اندازه‏گیری شده، عوامل مؤثر بر تغییرپذیری داده‏ها و یا فرآیندهای اصلی کنترل‏کننده آن‌ها و همچنین منشأ احتمالی متغیرها در اختیار قرار دهند (Mico et al., 2006). در ارزیابی بررسی پارامترهای سرعت باد، درجه حرارت و میزان بارندگی بر صید بیست‌ساله میگوهای تجاری استان، نتایج مربوط به شاخص KMO (71/0)، و آزمون بارتلت معنی‌دار بوده که با در نظر گرفتن مقادیر ویژه بزرگ‌تر از یک‌دو مؤلفه برای بررسی و ارتباط بین صید کل میگو با پارامترهای اقلیمی در این بازه زمانی انتخاب گردید. نتایج مربوط به مقادیر ویژه، واریانس‌ها و واریانس‌های تجمعی و بارهای عاملی مربوط به مؤلفه‌ها نشان داد مؤلفه اول با 58/33 درصد ومولفه دوم با 67/28 درصد از کل واریانس‌ها (25/62 درصد)، می-تواند برای بررسی وشناسایی مهم‌ترین پارامتر‌های اقلیمی موثر در تغییرات صید کل میگو استان استفاده گردد. بررسی ضرایب مربوط به بارهای عاملی بارگذاری شده حاصل از آزمون مولفه ها نشان داد که درمولفه دوم سرعت باد با نمره عاملی 84/0-، از بین پارامترهایی مورد بررسی بیشترین عامل اثر گذار بر تغییرات صید کل میگو (76/0) دردوره بیست ساله در صیدگاه‌های میگوهای تجاری استان بوده است. هر چندکه توسعه یافتن ابزارها برای مطالعه دنیامیک‌ گونه‌های هر جمعیت، ابزارضروری هرمتدلوژی جدید می‌باشد، اطلاعات صیادی و فاکتورهای اکولوژیکی هر اکوسیستم و اندازه‌گیری عدم قطعیت‌ها برای کاربرد رویکرد اکوسیستمی ضروری می باشد (Christensen & Pauly,2013).


Christensen, V.& Pauly, D., 2013. Flow characteristics of aquatic ecosystems.In' Trophic models of aquatic ecosystems' (eds V. Christensen & D. Pauly), Vol.
260, pp. 390, ICLARM Conf. Proc.
Mico, C., Peris, M., Sanchez, J. and Recatala, L., 2006. Heavy metal content of agricultural soils in a Mediterranean semiarid area: the Segura River Valley (Alicante, Spain). Spanish Journal of Agricultural Research, 4(4):363–372.

کلید واژه: میگو موزی؛ آزمون مولفه های اصلی؛ فاکتورهای اقلیمی؛ هرمزگان و خلیج فارس