- |
-
عوامل تهدید جنگل های مانگرو با تاکید بر تغییرات اقلیمی در جهان،خاور میانه و ایران
نویسندگان
1کارشناس ، اداره کل حفاظت محیط زیست هرمزگان
2دانشگاه هرمزگان
چکیده
مانگروها از سازنده ترین اکوسیستم های بیولوژیکی هستند و به دلیل داشتن منافع اکوسیستمی مهم و منحصر به فرد و خدمات رسانی به سیستم های ساحلی و دریایی وجامعه انسانی از اهمیت بالایی برخوردارند Yanagisawa et al., 2009) .( این جنگلها به عنوان سرپناه برای موجودات زنده از جمله آبزیان و پرندگان می باشند (Hogarth,2013). جنگلهای مانگرو در 123 کشور در دنیا در مساحتی حدود 152000 هکتار گسترش .( Spalding et al , 2010) .
عوامل تهدید مانگروها به دو دسته طبیعی و انسانی تقسیم می شوند از جمله عوامل طبیعی می توان به سونامی ، رعد و برق ، طوفان و سیل ،بیماری ها و آفت ها ، شن های روان ، تغییرات شوری و فرسایش اشاره نمود. از جمله عوامل انسانی نیز می توان به تغییرات اقلیمی ، افزایش جمعیت ، گسترش شهرها ،کشاورزی ، آبزی پروری ، برداشت چوب ، تغییرات هیدرولوژیکی ، رسوبگذاری شدید ، بنادر و سازه های دریایی، سد سازی ، لایروبی و لایریزی ، آلودگی نفتی ، انواع آلودگی با منشاءخشکی از جمله علف کش ها، فاضلاب ، استخراج معدن و ایجاد صنایع ، گرمایش جهانی و بالا آمدن آب دریا ها ، گردشگری ناپایدار اشاره نمود که مجموعه این عوامل باعث کاهش مساحت جنگل های حرا در مناطق مختلف دنیا شده است(Yessoufouand, K & G.H Stoffberg ,2016 ; Huge et al,2016 ; Duke, 2016) به طوری که و اگر این روند کنونی ادامه یابد،پوشش حرا تا 35٪ (نسبت به 2000) در نزدیکی آینده از بین خواهد رفت . UNEP ,2014))
از عوامل طبیعی تهدیدات مانگروها در ایران کمبود مواد مغذی خاک، رسوب گذاری نامناسب در زیستگاه ها ، تغییرات آب و هوایی، که می تواند رژیم بارش را تحت تاثیر قرار دهد و در جنوب شرق کشور، طوفان های موسمی می توانند درختان و نهال ها را از بین ببرند ، در خصوص عوامل انسانی نیز می توان توسعه زیرساخت ها نظیر گسترش طرح های نفتی ، جنگلداری، ماهیگیری ،افزایش آلودگی در محیط زیست و آلودگی نفتی را نام برد. (Rashvand,2014;parvaresh,2011),et al ,2016 ; Etemadi (
نتایج بررسی ها نشان می دهد جنگل های مانگرو از اهمیت اکوسیستمی فراوانی برخودار است ودر تالاب های ساحلی در استوایی و نیمه استوایی جهان خدمات اکولوژیکی فراوانی از جمله به عنوان یک سپر در برابر فرسایش و خسارات ناشی از طوفان، زیستگاه حیات وحش ، خدمات شیلاتی وحفظ کربن ارائه می دهند.
عوامل تهدید جنگل های مانگرو در مناطق مختلف جهان از اهمیت متفاوتی برخوردار است لیکن تغییرات اقلیمی به احتمال زیاد تاثیر قابل توجهی بر اکوسیستم جنگل های حرا از طریق پیامدهایی مختلفی از جمله سطح آب دریاها (SLR)، تغییر جریان اقیانوس ، افزایش طوفانها، افزایش درجه حرارت، تغییرات در بارش و افزایش CO2 مرتبط هستند. در منطقه خاور میانه نیز عوامل تغییرات اقلیمی اثرات مختلفی بر روی جنگل های مانگرو گذاشته و در کشورهای مختلف باعث کاهش مساحت آنها شده است.در ایران نیز با توجه به تغییرات جهانی و منطقه ای آن می توان از افزایش دما ، کاهش بارش و افزایش سطح دریا به عنوان عوامل تاثیر گذار نام برد.
عوامل تهدید مانگروها به دو دسته طبیعی و انسانی تقسیم می شوند از جمله عوامل طبیعی می توان به سونامی ، رعد و برق ، طوفان و سیل ،بیماری ها و آفت ها ، شن های روان ، تغییرات شوری و فرسایش اشاره نمود. از جمله عوامل انسانی نیز می توان به تغییرات اقلیمی ، افزایش جمعیت ، گسترش شهرها ،کشاورزی ، آبزی پروری ، برداشت چوب ، تغییرات هیدرولوژیکی ، رسوبگذاری شدید ، بنادر و سازه های دریایی، سد سازی ، لایروبی و لایریزی ، آلودگی نفتی ، انواع آلودگی با منشاءخشکی از جمله علف کش ها، فاضلاب ، استخراج معدن و ایجاد صنایع ، گرمایش جهانی و بالا آمدن آب دریا ها ، گردشگری ناپایدار اشاره نمود که مجموعه این عوامل باعث کاهش مساحت جنگل های حرا در مناطق مختلف دنیا شده است(Yessoufouand, K & G.H Stoffberg ,2016 ; Huge et al,2016 ; Duke, 2016) به طوری که و اگر این روند کنونی ادامه یابد،پوشش حرا تا 35٪ (نسبت به 2000) در نزدیکی آینده از بین خواهد رفت . UNEP ,2014))
از عوامل طبیعی تهدیدات مانگروها در ایران کمبود مواد مغذی خاک، رسوب گذاری نامناسب در زیستگاه ها ، تغییرات آب و هوایی، که می تواند رژیم بارش را تحت تاثیر قرار دهد و در جنوب شرق کشور، طوفان های موسمی می توانند درختان و نهال ها را از بین ببرند ، در خصوص عوامل انسانی نیز می توان توسعه زیرساخت ها نظیر گسترش طرح های نفتی ، جنگلداری، ماهیگیری ،افزایش آلودگی در محیط زیست و آلودگی نفتی را نام برد. (Rashvand,2014;parvaresh,2011),et al ,2016 ; Etemadi (
نتایج بررسی ها نشان می دهد جنگل های مانگرو از اهمیت اکوسیستمی فراوانی برخودار است ودر تالاب های ساحلی در استوایی و نیمه استوایی جهان خدمات اکولوژیکی فراوانی از جمله به عنوان یک سپر در برابر فرسایش و خسارات ناشی از طوفان، زیستگاه حیات وحش ، خدمات شیلاتی وحفظ کربن ارائه می دهند.
عوامل تهدید جنگل های مانگرو در مناطق مختلف جهان از اهمیت متفاوتی برخوردار است لیکن تغییرات اقلیمی به احتمال زیاد تاثیر قابل توجهی بر اکوسیستم جنگل های حرا از طریق پیامدهایی مختلفی از جمله سطح آب دریاها (SLR)، تغییر جریان اقیانوس ، افزایش طوفانها، افزایش درجه حرارت، تغییرات در بارش و افزایش CO2 مرتبط هستند. در منطقه خاور میانه نیز عوامل تغییرات اقلیمی اثرات مختلفی بر روی جنگل های مانگرو گذاشته و در کشورهای مختلف باعث کاهش مساحت آنها شده است.در ایران نیز با توجه به تغییرات جهانی و منطقه ای آن می توان از افزایش دما ، کاهش بارش و افزایش سطح دریا به عنوان عوامل تاثیر گذار نام برد.
کلیدواژه ها