سرفصل مطالب مورد بحث کارگاه
اصطلاح زیستگاه مطلوب ماهی(Essential Fish Habitat)، به تمام توده آب و بستر لازم برای تخمریزی، نوزادگاه، تغذیه و یا رشد تا مرحله بلوغ ماهی گفته میشود. تشخیص زیستگاههای مطلوب ماهی مانند مناطق یا توده آب و بستر دریا که مناسب ترین زیستگاهها را برای جمعیتهای ماهی جهت تخمریزی، تغذیه و بلوغ در چرخه زندگی بوجود میآورند، از عوامل مهم جهت حفاظت از تنوع زیستی و مدیریت صید پایدار میباشد. با محدود کردن فشارهای انسانی بر این زیستگاهها، میتوان پایداری جمعیتهای ماهی و صید وابسته به آن را تضمینکرد. یکی از مفاهیم اساسی در برگیرنده رویکرد اکوسیستمی مدیریت ماهیگیری، این استکه مناطق جغرافیایی مختلف دارای ظرفیتهای تولیدات زیستی متفاوتی هستند و به همین خاطر باید از طریق به کارگیری دانش و مدیریت صید مانع از صید بیرویه در آن زیستگاه شد. از اینرو با آنالیزهای مطلوبیت زیستگاه ماهی میتوان مناطق پراکنش گونه مورد نظر که از پایداری جمعیت حمایت میکنند را پیش بینی کرد.
مبنای مدلسازی زیستگاه ماهی بر اساس دو سری دادههای محیطی و داده های فراوانی و پراکنش ماهی حاصل از صید تجاری و یا نمونه برداری تحقیقاتی است. پارامترهای محیطی مانند دمای سطحی آب، کلروفیل، جهت باد، سرعت باد، شوری سطح آب، و سایر پارامترهای تاثیر گذار بر روی زیست گونه مورد نظر را می توان در مدل سازی مطلوبیت زیستگاه لحاظ کرد.
فرآیند مدل سازی مطلوبیت زیستگاه ماهی:
از تحلیل آماری چند متغیره برای آشکارسازی روابط بین متغیرهای گونه و محیط استفاده می گردد. تحلیل همبستگی و تحلیل کاهشی (RDA) برای بررسی روابط بین دادههای محیطی و صید به کارگرفته می شود.
از آزمون مونتکارلو، برای تعیین اهمیت آماری اثرات هریک از گروه متغیرهای اکتشافی استفاده می شود.
نتایج تحلیلهای چند متغیره به عنوان یک تحلیل توضیحی قبل از مدلسازی جمعی تعمیم یافته (GAM) استفاده میشوند. هدف از به کاربردن مدل جمعی تعمیم یافته، به حداکثر رساندن کیفیت پیش بینی متغیر وابسته، کشف روابط غیرخطی و غیریکنواخت بین متغیر پاسخ و مجموعه متغیرهای توضیحی است.
از آماره معیار اطلاعات آکائیک برای انتخاب بهترین مدلها استفاده می شود. این آماره کیفیت هر مدل را نسبت به سایر مدلهای دیگر تخمین میزند،
با استفاده از مدل جمعی تعمیم یافته، مقادیر احتمال حضور(دامنه صفر تا یک) برای هر ایستگاه محاسبه میشود. دادههای احتمال حضور، برای استفاده در GIS به‌عنوان یک‌لایه اطلاعاتی پردازش و آماده می‌گردد. بعد از برازش مدلها، پیش بینی احتمال مطلوبیت زیستگاه برای ماهی بررسی به‌صورت نقشه های مطلوبیت زیستگاه ماهی ارائه می شود.
